Mbinu za Kifasihi katika Uundaji na Uhawilishaji wa Maarifa Kupitia Bembezi za Jamii ya Watumbatu

Ikisiri

Makala hii inachunguza mbinu za kifasihi zinazotumika kuunda bembezi za jamii ya Watumbatu kwa lengo la kubaini mchango wake katika uhifadhi wa maarifa ya kijamii, utamaduni na maadili. Utafiti huu ulifanyika Zanzibar, ukilenga kuchambua vipengele vya kifasihi vilivyomo katika bembezi kwa kutumia Nadharia ya Fasihi Simulizi. Mbinu za ukusanyaji wa data zilihusisha mahojiano, usikilizaji wa nyimbo na uchambuzi wa matini za fasihi simulizi. Data iliyokusanywa ilichambuliwa kwa kutumia mbinu ya uchambuzi wa maudhui (Krippendorff, 2004), ambapo matokeo yanaonesha kuwa bembezi za Watumbatu zinatumia mbinu mbalimbali za kifasihi kama semi, tamathali za semi, usimulizi, vipamba-sauti, majazi na usambamba. Semi zilizotumika ni pamoja na methali, nahau na misemo inayobeba maana za kihisia na mafunzo ya kijamii, jambo linalothibitisha umuhimu wa lugha katika kujenga utambulisho wa jamii (Wamitila, 2003). Tamathali za semi kama tashbiha, sitiari na takriri huimarisha maana na mvuto wa lugha ya bembezi, huku usimulizi wa nafsi ya kwanza, pili na tatu ukitumiwa ili kuwafanya watoto washiriki na kuelewa nyimbo hizi kwa undani. Vipamba-sauti kama takriri na urari wa vina husaidia kukumbuka na kuelewa nyimbo kwa urahisi, huku majazi na usambamba vikiongeza mshikamano wa maudhui. Uchunguzi huu unathibitisha kuwa bembezi si nyimbo za kuburudisha pekee, bali ni chombo muhimu cha uhifadhi wa maarifa, uhamasishaji wa lugha na uendelezaji wa utamaduni wa jamii ya Watumbatu. Tafiti zaidi zinahitajika kuchunguza bembezi katika jamii nyingine za Kiswahili ili kubaini athari zake kwa maendeleo ya lugha na elimu ya watoto.